Buspasy – czym są i kto może po nich jeździć?

Czym są buspasy?

W pierwszej kolejności należy odnieść się do tego, czym w ogóle są buspasy. Tak więc w najprostszym tłumaczeniu są to specjalnie wydzielone pasy ruchu przeznaczone dla publicznego transportu zbiorowego. Jak nie trudno się domyślić, stworzono je w celu usprawnienia transportu publicznego w miastach, szczególnie w godzinach szczytu. Dlatego zwykle znajdują się one po prawej stronie drogi, gdzie mieszczą się przystanki autobusowe. Oznacza się je znakami pionowymi i poziomymi:

• znak pionowy D-12,
• znak poziomy P-22.

Domyślnie tak wyznaczone pasy ruchu obowiązują całą dobę. Zdarza się jednak, że mają one określone godziny funkcjonowania. Wówczas pod znakiem D-12 znajduje się dodatkowa tabliczka z godzinami obowiązywania takiego pasa.

Oczywiście dziś buspasy są stałym elementem drogowej infrastruktury w polskich miastach, bo usprawniają komunikację miejską. Na terenie naszego kraju zarządy dróg miejskich ustanawiają coraz więcej nowych buspasów na ulicach. Natomiast pierwsze buspasy w Polsce powstały na początku XXI wieku w Krakowie (Aleja Trzech Wieszczów).

Jeżeli wziąć pod uwagę ich historię, pierwszy pas dla autobusów powstał w 1939 roku w Chicago w Stanach Zjednoczonych. W Europie było trzeba na niego poczekać blisko ćwierć wieku. Miało to miejsce w 1962 roku w niemieckim Hamburgu.

Kto może poruszać się po buspasach?

Przede wszystkim buspasy mają służyć autobusom oraz trolejbusom. Jednak po tych specjalnych pasach ruchu mogą poruszać się również inne pojazdy, które realizują odpłatny przewóz osób na regularnych liniach. Dlatego z buspasów korzystać mogą następujące pojazdy:

• autobusy,
• trolejbusy,
• podmiejskie busy,
• autokary,
• autobusowe linie dalekobieżne.

Oprócz tego buspasy służą pojazdom zeroemisyjnym, a więc samochodom elektrycznym oraz zasilanym wodorem. To dodatkowy przywilej dla właścicieli aut, które nie zanieczyszczają środowiska poprzez emisję spalin. Oczywiście mogą z nich korzystać także pojazdy służb, w tym nieoznakowane radiowozy.

Przeczytaj też: “Rondo biszkoptowe – czym jest i jak się po nim poruszać?”

Dla kogo buspasy z dodatkowymi oznaczeniami?

Pojazdy wymienione powyżej mogą poruszać się po buspasach, które oznaczone są tylko znakami D-12 oraz P-22. Inne pojazdy mogą korzystać z takich pasów tylko wówczas, jeżeli mają one odpowiednie dopiski i oznaczenia, tj.:

• TRAM – buspasy pokrywające się z torowiskiem dla tramwajów;
• TAXI – możliwość poruszania się po pasie również przez taksówki;
• MTON – dla pojazdów w obszarze Miejskiego Transportu Osób Niepełnosprawnych (takie rozwiązania można znaleźć m.in. w Warszawie i Krakowie);
• z rysunkiem roweru – możliwość poruszania się po pasie przez rowerzystów;
• z rysunkiem motocykla – możliwość poruszania się po pasie przez motocyklistów (przy takim oznaczeniu z pasa nie mogą korzystać użytkownicy motorowerów);
• DOP – skrót, który zastępuje wszystkie pojazdy uprawnione do poruszania się po buspasie w danym mieście.
• z wyznaczonymi godzinami – tabliczka z godzinami funkcjonowania pasa (zwykle w godzinach szczytu), podczas kiedy poza nimi jest to zwykły pas;
• dla przewożących większą liczbę pasażerów (np. oznaczenie “1+3” dla pojazdów, w których oprócz kierowcy znajduje się przynajmniej trzech pasażerów);
• inne wyłączenia – na przykład nie obowiązuje skręcających w prawo, dojeżdżających do posesji itp.

Jaki mandat za jazdę po buspasie?

Oczywiście jazda po buspasie, o ile pojazd jest do tego nieuprawniony, grozi mandatem karnym. W miastach, w których stosuje się buspasy, jest to nagminnie popełniane wykroczenie.

Jeżeli kierowca korzysta z takiego pasa i tym samym przekracza linię ciągłą, podstawą prawną zwykle jest tutaj art. 97 Kodeksu wykroczeń. Jednak sama grzywna zwykle nie jest wysoka. Najczęściej mandat za jazdę buspasem wynosi 100 zł oraz 1 punkt karny. Kara finansowa może być znacznie wyższa, jeżeli podstawą będzie art. 90 Kodeksu wykroczeń dotyczący tamowania ruchu. Wówczas mandat wyniesie przynajmniej 500 zł. Jednocześnie zdarza się, że skorzystanie z buspasa jest nieuniknione (np. podczas skręcania w prawo). Jednak wówczas pozwalają na to znaki poziome.

Podsumowując, przez buspasy rozumiemy specjalne pasy ruchu, którymi poruszać się mogą autobusy, trolejbusy, podmiejskie busy, autokary oraz autobusowe linie dalekobieżne. Inne pojazdy mogą wjechać na taki pas tylko wówczas, jeżeli pozwalają na to dodatkowe oznaczenia. Dotyczy to również rowerów, które o ile nie mają takiej możliwości, a przy drodze brakuje ścieżki rowerowej, powinny poruszać się przy prawej krawędzi najbliższego sąsiedniego pasa. Zdarza się też, że buspas obowiązuje tylko w wybranych godzinach. Wszelkie złamanie prawa w tym obszarze to wykroczenie karane mandatem karnym.