Układ hamulcowy jest bez wątpienia jednym z najważniejszych w całym samochodzie. Jego sprawność w sposób bezpośredni wpływa bowiem na bezpieczeństwo jazdy. Jednymi z najważniejszych elementów całego układu są klocki, które charakteryzują się tym, iż w miarę szybko ulegają zużyciu. Na co należy zwracać uwagę, kiedy wybieramy klocki hamulcowe?
Rodzaje klocków hamulcowych
Szukając klocków hamulcowych, pod uwagę weźmy przede wszystkim na ich rodzaj. Wyróżniamy tu klocki metaliczne, organiczne i ceramiczne.
* klocki metaliczne
Ich cechą charakterystyczną jak sama zresztą nazwa wskazuje, jest to, że zawierają one w sobie nawet do 65% metalu. Ten może występować tu pod różnymi postaciami, m.in. wełny, drutu stalowego, proszku, grafitu czy miedzi. Z tego względu są również trwałe i twarde, co skutkuje tym, że nie zużywają się tak szybko. Ich wykorzystanie negatywnie wpłynąć może jednak sam same tarcze hamulcowe, które wręcz przeciwnie ulegają szybszemu zużyciu. Dla niektórych kierowców problemem może być także głośne hamowanie. Kolejnym minusem może być ograniczona skuteczność przy niskich temperaturach.
Klocki metaliczne to również wysoki współczynnik tarcia, bardzo dobre przewodnictwo ciepła i odporność na szkodliwe działania wysokich temperatur. To wszystko wpływa na fading, którego niekorzystnym skutkiem jest spadek skuteczności całego układu. Przeznaczone są one do samochodów o dużej masie.
Same klocki metaliczne podzielić można na dwie oddzielne grupy. Pierwszymi są klocki półmetaliczne. Te w swym składzie zawierają od 30 do 65% metalu. Mniej, bo nawet poniżej 30% metalu mają natomiast w sobie klocki niskometaliczne.
* klocki organiczne
Innym produktem są klocki organiczne. Zawierają one w sobie żywice węglowe, które wiążą węgiel, metal, gumę czy szkło. Niestety ulegają one dość szybkiemu zużyciu, a to dlatego, że zalicza się je do klocków miękkich. W mniejszym stopniu niszczą one jednak tarcze, a podczas hamowania nie są głośne. Ich sporym plusem jest również stosunkowo niska cena, dzięki czemu są to najpopularniejsze pośród tej kategorii produktów.
Minusem w ich przypadku jest natomiast duża emisja pyłów, co doprowadza do powstawania na felgach trudnych do usunięcia zabrudzeń. Dodatkowo podczas hamowania dochodzi do wytworzenia się wysokiej temperatury, a ta doprowadzić może do zeszklenia się powierzchni klocka, co w efekcie niekorzystnie wpłynie na skuteczność hamowania. Zjawisko to nazywamy metalizowaniem nakładek ciernych. Zaleca się je do samochodów osobowych.
* klocki ceramiczne
Najbardziej zaawansowane technicznie, ale również najdroższe są klocki ceramiczne (więcej o tych klockach dowiesz się z artykułu pt. “Wady i zalety ceramicznych klocków hamulcowych“). Jak sama nazwa wskazuje, ich głównym składnikiem są włókna ceramiczne. Poza nimi w ich składzie znajdziemy też materiał wypełniający, jakim są żywice oraz krzem, węgiel czy śladową ilość metalu.
Klocki takie mają niewielkie pylenie, a więc nie ma obaw o nadmierne zabrudzenie felgi. Są też wytrzymałe i odporne na szkodliwe działanie warunków atmosferycznych, a przy tym ciche. Umiarkowanie wpływają również na zużycie tarcz hamulcowych, gwarantując przy tym dobre parametry hamowania niezależnie od warunków. Ich zastosowanie wymaga jednak montażu specjalnych, wentylowanych tarcz. Najczęściej montuje się je w autach sportowych, choć również w klasycznych “osobówkach“ spotykamy je coraz częściej.
Homologacja ECE R90
Wszystkie klocki posiadać powinny homologację. Problem w tym, że jeżeli wybieramy klocki hamulcowe, niemal na pewno trafimy na produkty z homologacją zgodną z regulaminem ECE R90. Do jej uzyskania wystarczy jednak spełnienie minimalnych wymogów.
Dodatkowo producenci podróbek, jeżeli nawet nie otrzymały one homologacji i tak oznaczają swoje produkty jako te, które homologację posiadają. Informacja o tym znajduje się na ich opakowaniu. Dlatego przy wyborze klocków należy być ostrożnym i zwracać uwagę na kraj ich pochodzenia.
Kiedy wymienić klocki hamulcowe?
O swoim zużyciu klocki hamulcowe kierowcę poinformują same. Większość takich produktów wyposażona jest bowiem w blaszki, które przy hamowaniu zaczną wydawać specyficzny, metaliczny dźwięk. Oznacza on, że klocek nadaje się do wymiany. W przypadku, kiedy są one takich blaszek pozbawione przy hamowaniu pojawić się może piszczenie. To kolejna oznaka ich zużycia.
Nowoczesne samochody dodatkowo mogą być też wyposażone w specjalny system informujący kierowcę o potrzebie wymiany klocków. Wówczas taka informacja pojawia się na desce rozdzielczej.
Oczywiście chcąc być przezornym, stopień zużycia klocków można sprawdzać osobiście. Informują o tym wskazujące stopień starcia okładzin rowki. Jeżeli przestają one być widoczne, świadczy to o dużym stopniu zużycia klocka. Za graniczną grubość przyjmuje się tu 1,5 mm.
Sprawność działania klocków hamulcowych w największej mierze zależy od stylu jazdy i samej jakości takich produktów. Ich wymianę uzależnić można jednak też od liczby przejechanych kilometrów. W sytuacji, kiedy poruszamy się przede wszystkim w mieście lub w terenie górzystym ze względu na potrzebę częstszego hamowania klocki zużyją się szybciej. Wówczas ich wymianę rozważyć trzeba już po przejechaniu 20-25 tysięcy kilometrów.
Przy poruszaniu się głównie po autostradach czy drogach szybkiego ruchu, klocki wymieniać można zdecydowanie rzadziej, gdyż i potrzeba hamowania nie zachodzi tam tak często. Ich wymiana konieczna może być dopiero po przejechaniu nawet 50 tys. kilometrów. Przy ocenie stopnia zużycia klocków przebiegiem najlepiej się jednak nie sugerować. Tym bardziej że jak wykazaliśmy wyżej, są inne sposoby pomiaru stopnia ich zużycia.
Cena a jakość
Najlepiej będzie, jeżeli klocki hamulcowe zostaną dobrane do typu samochodu oraz rodzaju układu hamulcowego. Tu pomocny okazać się może numer VIN pojazdu. Pamiętajmy, że wszystkie dane techniczne samochodu w krótkim czasie odzyskać można, zamawiając raport VIN. Przy wyborze optymalnych klocków korzystać można także z oficjalnych rekomendacji producenta. Warto dopasować je również do stylu jazdy kierowcy.
Cena klocków hamulcowych zazwyczaj idzie w parze z ich jakością. Dlatego za dobre klocki renomowanych producentów, które poddają je serii prób, zapłacić trzeba zdecydowanie więcej niż za słabe jakościowo podróbki, które jeśli już to spełniają tylko minimalne wymagania regulaminu homologacji.
Średnio za komplet klocków na oś przednią lub tylną, bo zawsze wymienia się je parami, zapłacimy 60-90 złotych. Oczywiście na rynku dostępne są produkty nawet i dwa razy droższe, jak i te nieco tańsze.
Klocki wysokiej jakości zalecane są właścicielom samochodów o dużej masie i mocy, którzy preferują dynamiczną jazdę czy poruszają się w terenie górzystym. W sytuacji, kiedy styl jazdy kierowcy odznacza się tym, że samochodem porusza się on spokojnie i rzadko rozwija dużą prędkość, wystarczające będą klocki tańsze o słabszych parametrach. Niezależnie od ich wyboru do wydatków związanych z ich wymianą doliczyć należy również koszt wymiany, który sięga od 50 do 80 zł.
Firma
Ze względu na to, że klocki hamulcowe są intensywnie eksploatowane i szybko tracą swoje właściwości, ich produkcją zajmuje się wiele mniej i bardziej renomowanych producentów części samochodowych. Uznani producenci tworzą klocki najwyższej jakości, które pracować mogą w wysokich temperaturach. Na rynku nie brakuje jednak również podróbek. Szczególnie wystrzegać się trzeba tutaj klocków bez homologacji, które swoje właściwości stracić mogą już po kilku tygodniach eksploatacji.
Wysoką jakością cieszą się klocki takich firm jak: Bosch, Jurid, TRW, Brembo, Breck, Ferodo czy Zimmermann. Są one wytrzymałe i gwarantują skuteczną pracę niezależnie od warunków.
Podsumowanie
W momencie, kiedy wybieramy klocki hamulcowe, warto zdać sobie sprawę z tego, że to jedne z najważniejszych elementów całego układu hamulcowego. Ich wpływ na skuteczne hamowanie jest o tyle duży, że warto stawiać tu na produkty najwyższej jakości. Żadna cena nie jest bowiem warta zdrowia czy tym bardziej życia. Tak naszego, pasażerów, jak i innych uczestników ruchu.
