Kto może odwołać się od mandatu?
Zanim podpowiemy, jak wygląda uchylenie mandatu karnego, najpierw musimy odnieść się do prawa. Tak więc w Polsce postępowanie mandatowe prowadzi przede wszystkim Policja. Dlatego też:
- jeżeli sprawca wykroczenia podpisał mandat, staje się on prawomocny;
- jeżeli sprawca wykroczenia nie zgadza się z mandatem, może odmówić jego przyjęcia, co oznacza skierowanie sprawy do sądu (art. 97 § 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia).
W związku z tym przed wypisaniem mandatu funkcjonariusz musi poinformować sprawcę o możliwości odmowy przyjęcia mandatu i związanych z tym konsekwencjach. Przede wszystkim od mandatu może odwołać się każdy, kto jest przekonany, że został on mu wystawiony niesłusznie. Jeżeli natomiast mandat nie zostanie podpisany:
- służby mają 12 miesięcy na skierowanie sprawy do sądu;
- sąd ma następnie 2 lata na wydanie wyroku.
Oprócz tego od mandatu mogą odwołać się m.in.:
- rodzic lub opiekun prawny, jeżeli osoba ukarana mandatem nie ukończyła 17. roku życia;
- przedstawiciel ustawowy bądź kurator osoby ubezwłasnowolnionej ukaranej mandatem;
- z urzędu przedstawiciel służb po niesłusznym wystawieniu mandatu;
- z urzędu przedstawiciel sądu po niesłusznym wystawieniu mandatu przez służby.
Kiedy można wnioskować o uchylenie mandatu karnego?
Jest kilka sytuacji, kiedy można złożyć wniosek o uchylenie mandatu karnego, np.:
- popełniony czyn nie był wykroczeniem;
- za popełniony czyn nie grozi mandat, ale inna kara (np. areszt);
- było to działanie w obronie koniecznej lub obronie dobra chronionego prawem i nie można było tego uniknąć (np. parkowanie samochodu w miejscu zabronionym, aby ratować komuś życie);
- działanie było spowodowane chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym lub innym zakłóceniem czynności psychicznych (np. przekroczenie prędkości po ataku schizofrenii).
Jak napisać wniosek o uchylenie mandatu karnego?
Nie ma jednego wzoru wniosku o uchylenie mandatu karnego. Dokument należy sporządzić samodzielnie. Muszą się w nim znaleźć:
- dane osoby wnioskującej o uchylenie mandatu karnego (imię i nazwisko, numer PESEL, miejsce zamieszkania);
- seria i numer mandatu (w prawej górnej części mandatu) wraz z kwotą;
- opis zdarzenia, okoliczności oraz uzasadnienie, dlaczego należy uchylić mandat karny;
- data i miejsce sporządzenia wniosku;
- nazwa i adres sądu rejonowego, gdzie składa się wniosek o uchylenie mandatu;
- podpis wnioskodawcy.
Złożenie wniosku jest bezpłatne. Należy to zrobić w terminie:
- do 7 dni od popełnionego wykroczenia – osoby ukarane mandatem;
- po 7. dniu od wystawienia mandatu – w przypadku służb wystawiających mandat.
Wniosek składa się do sądu rejonowego właściwego dla terenu wystawienia mandatu. Można go wysłać pocztą listem poleconym lub złożyć bezpośrednio w biurze podawczym sądu. Postępowanie prowadzone przez sąd jest bezpłatne. Nie ma z góry określonego terminu rozpatrzenia wniosku o uchylenie mandatu drogowego. Sąd informuje natomiast o terminie posiedzenia w sprawie. Sędzia porównuje stanowiska obu stron – funkcjonariuszy oraz kierowcy ukaranego mandatem. W zależności od dowodów sąd wydaje:
- postanowienie o uchyleniu mandatu;
- postanowienie o odmowie uchylenia mandatu – decyzja, od której nie można się odwołać.
Uchylenie mandatu drogowego krok po kroku:
- Napisanie wniosku o uchylenie mandatu drogowego.
- Złożenie wniosku do sądu – pocztą listem poleconym lub bezpośrednio w biurze podawczym.
- Oczekiwanie na listowną odpowiedź o dacie posiedzenia.
- Obecność na posiedzeniu lub oczekiwanie na decyzję sądu.
Przeczytaj też: “Jak zapłacić mandat przez Internet?”
Uchylenie mandatu drogowego przez sąd jest więc jak najbardziej możliwe. Może to nastąpić, jeżeli sprawca wykroczenia nie podpisze mandatu i tym samym sprawa zostanie skierowana do sądu. Należy jednak mieć na uwadze, że sprawca może zostać ukarany grzywną w wysokości nawet 30 000 zł. Uchylenie mandatu drogowego jest też możliwe po złożeniu odwołania na wniosek ukaranego lub opiekuna. Wniosek taki należy złożyć w terminie 7 dni od uprawomocnienia się mandatu.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o uchylenie mandatu karnego
Kiedy sąd może uchylić mandat drogowy?
Jest to możliwe między innymi na wniosek osoby ukaranej mandatem lub jego opiekuna. Uchylenie mandatu karnego może mieć też miejsce, jeżeli sprawca nie przyznał się do winy i sprawa została skierowana do sądu.
Jakie dane muszą znaleźć się we wniosku o uchylenie mandatu karnego?
Wniosek o uchylenie mandatu karnego należy napisać samodzielnie. Muszą się w nim znaleźć m.in. dane sprawcy, seria i numer mandatu, a także opis zdarzenia i okoliczności.
Jak złożyć wniosek o uchylenie mandatu drogowego?
Osoba ukarana musi to zrobić w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się mandatu. Wniosek można złożyć bezpośrednio w biurze podawczym sądu lub wysłać listem poleconym.
