Czym jest podatek PCC?
Podatek od kupna samochodu to podatek od czynności cywilnoprawnych. Podatek PCC reguluje ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli przedmiotem transakcji jest auto, należność muszą uiścić podatnicy nabywający pojazd od osoby prywatnej. Zapłata podatku od kupna samochodu ciąży na kupującym.
Jednak deklarację PCC 3 należy złożyć w urzędzie skarbowym nie tylko po zakupie samochodów czy innych pojazdów. Podatek od czynności cywilnoprawnych obowiązuje przy wielu różnych przedmiotach transakcji, tj.:
- ruchomości (m.in. samochody, pojazdy i maszyny rolnicze, przyczepy, motocykle, motorowery, sprzęt RTV);
- nieruchomości (m.in. domy jednorodzinne, mieszkania, garaże, działki budowlane);
- prawa majątkowe (m.in. prawa autorskie, użytkowanie wieczyste, wierzytelności).
Podatek PCC, w tym podatek od kupna samochodu, wynosi 2 proc. wartości rynkowej przedmiotu transakcji. Podatnik powinien go zapłacić w ciągu 14 dni od zawarcia umowy kupna-sprzedaży przedmiotu, na przykład auta lub innego pojazdu.
Kiedy trzeba zapłacić podatek od kupna samochodu?
Obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje, jeżeli sprzedawca to osoba fizyczna, która nie jest czynnym podatnikiem VAT. Oznacza to, że przy fakturze VAT nie trzeba płacić podatku PCC. Podatek od zakupu auta trzeba opłacić, jeżeli dokumentem sprzedaży jest umowa kupna-sprzedaży samochodu. Jeżeli przedmiotem transakcji jest auto, podatek od czynności cywilnoprawnych trzeba opłacić, kiedy:
- samochód w chwili zakupu znajdował się na terytorium Polski;
- samochód w chwili zakupu znajdował poza terytorium Polski, ale nabywca na co dzień mieszka w Polsce i umowę zawarto na terytorium Polski;
- wartość rynkowa samochodu przekracza 1000 zł.
Obowiązek wypełnienia deklaracji PCC-3 i zapłaty podatku od kupna auta jest wymagany, jeżeli pojazd nabywa osoba prywatna lub firma:
- od osoby prywatnej;
- z komisu, jeżeli komis wyłącznie pośredniczy w sprzedaży, a samochód wciąż należy do osoby prywatnej;
- od cudzoziemca, jeżeli do transakcji doszło na terytorium Polski.
Kiedy nie trzeba wypełniać deklaracji PCC3-3 i płacić podatku od kupna auta?
Zachodzi kilka wyjątków, kiedy nie trzeba wypełniać deklaracji PCC 3 i płacić należności na rzecz fiskusa, w tym przypadku podatku od nabycia pojazdu. Państwo nie rości sobie należności, jeżeli samochód jest nabywany:
- na fakturę, kiedy sprzedawca jest płatnikiem VAT;
- od osoby prowadzącej działalność gospodarczą;
- o wartości nieprzekraczającej 1000 złotych (UWAGA! Liczy się rzeczywista wartość pojazdu, a nie kwota wpisana na umowie);
- za granicą, o ile samochód nie był wcześniej rejestrowany na terytorium Polski (nabywca musi zapłacić podatek akcyzowy);
- z salonu dealerskiego (nowy samochód);
- w komisie, kiedy jest on właścicielem auta;
- przez osobę niepełnosprawną na własny użytek (wymagane jest orzeczenie o znacznym bądź umiarkowanym stopniu niepełnosprawności nabywcy, ewentualnie o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu).
Przeczytaj też: “Zwolnienie z akcyzy na samochód – komu i kiedy przysługuje?”
Jak obliczyć wysokość podatku od zakupu samochodu?
Podatnik, który chce wyliczyć kwotę należną fiskusowi z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych, musi to zrobić samodzielnie. Podatek PCC wynosi 2 proc. wartości rynkowej pojazdu, o ile przedmiot transakcji kosztował ponad 1000 zł, tj.:
- samochód o wartości do 1000 zł – brak obowiązku wypełniania deklaracji PCC 3 i zapłaty podatku od zakupu auta;
- 5000 zł – podatek w wysokości 100 zł;
- 10 000 zł – 200 zł;
- 15 000 zł – 300 zł;
- 20 000 zł – 400 zł itd.
Wartość rynkowa pojazdu a kwota na umowie kupna-sprzedaży samochodu
Najczęściej 2 proc. wylicza się z kwoty na umowie kupna-sprzedaży auta. Jednak tylko wówczas, kiedy kwota na umowie odpowiada rynkowej wartości pojazdu. Zdarza się, że w celu oszczędności kwota na umowie jest zaniżana. Nie należy stosować takich praktyk. Jeżeli zachodzi podejrzenie, że podatnik zaniżył wartość samochodu, urzędnik może skorzystać z katalogów. Znajdują się w nich informacje, ile powinien kosztować dany pojazd z uwzględnieniem marki, modelu, pojemności silnika, rocznika, przebiegu i innych kluczowych parametrów. Wartość pojazdu można też oszacować przez sprawdzenie cen innych pojazdów w danym miejscu i czasie (np. przez serwisy ogłoszeniowe). Pod uwagę należy wziąć tę samą markę, model, typ pojazdu, rok produkcji, wyposażenie, stan techniczny, przebieg itp.
Przeczytaj też: “Umowa kupna-sprzedaży samochodu w pigułce”
Jeżeli między wartościami na umowie a w katalogach są duże rozbieżności, podatnik będzie musiał to wyjaśnić. Często dotyczy to samochodów powypadkowych i będących w złym stanie technicznym, które są nabywane po niższej cenie. Żeby udowodnić, że niższa wartość pojazdu jest uzasadniona, należy posłużyć się dokumentacją, która to potwierdzi (m.in. zdjęcia pojazdu, kosztorys naprawy, faktury za naprawę). Warto zachować je przynajmniej przez okres 5 lat, ponieważ tyle czasu fiskus ma na roszczenia względem ewentualnego zaniżenia ceny pojazdu.
Jeżeli wyjaśnienia podatnika nie satysfakcjonują urzędnika, fiskus może powołać rzeczoznawcę. W przypadku, kiedy nie uzna on racji podatnika, urząd skarbowy będzie wymagać zapłaty należnego podatku z karnymi odsetkami. Podatnik musi także pokryć czas pracy rzeczoznawcy. Stanie się tak, jeżeli wartość pojazdu na umowie i w ocenie biegłego różni się o ponad 33%.
Jak zapłacić podatek od kupna samochodu?
Podatek od zakupu samochodu należy opłacić w ciągu 14 dni od zawarcia umowy kupna-sprzedaży pojazdu. W tym celu trzeba złożyć deklarację PCC3 lub formularz PCC3 z załącznikiem PCC3/A, tj.:
- PCC-3 – przy jednym nabywcy;
- PCC-3 z załącznikiem PCC-3/A – przy kilku nabywcach.
W deklaracji PCC-3 należy podać:
- numer NIP lub PESEL podatnika;
- dokładny opis pojazdu;
- markę i model pojazdu;
- numer VIN pojazdu;
- rok produkcji pojazdu;
- przebieg pojazdu;
- wyliczoną kwotę należnego podatku PCC.
Podczas wypełniania deklaracji PCC-3 należy uzupełnić pola A, B, C, D, H (pole G wypełnia się przy kilku nabywcach). Wypełnioną deklarację PCC3 trzeba złożyć w urzędzie skarbowym odpowiednim dla miejsca zamieszkania nabywcy i rozliczania się podatnika z fiskusem. Formularz PCC 3 można złożyć:
- osobiście w urzędzie skarbowym;
- drogą pocztową (przy korzystaniu z usług Poczty Polskiej za dzień złożenia deklaracji uważa się datę stempla; w przypadku usług kurierskich – dzień dostarczenia deklaracji);
- drogą elektroniczną przez Internet (należy wejść na stronę podatki.gov.pl/pcc-sd – dla potwierdzenia tożsamości potrzeba podpisu kwalifikowanego lub pięciu danych definiujących podatnika).
Jak złożyć deklarację PCC 3 przez Internet?
Deklarację PCC-3 online (e-deklaracja) można złożyć:
- z wykorzystaniem podpisu kwalifikowanego (m.in. spółki prawa handlowego, fundacje, stowarzyszenia, spółki cywilne, spółki jawne, spółki partnerskie, spółki komandytowe, spółki komandytowo–akcyjne);
- z pominięciem e-podpisu (tylko osoby fizyczne; podpis dokumentu odbywa się z wykorzystaniem pięciu danych definiujących podatnika przed Urzędem Skarbowym).
W tym celu należy:
- Uruchomić program fillUp online.
- Rozliczyć deklarację PCC-3.
- Wysłać e-deklarację PCC-3 online.
Żeby wysłać deklarację PCC-3 przez Internet bez podpisu kwalifikowanego (tylko dla osób fizycznych), należy podać następujące dane:
- identyfikator podatkowy (numer NIP lub PESEL);
- imię i nazwisko;
- data urodzenia;
- kwota przychodu wskazana w zeznaniu lub rocznym obliczeniu podatku za rok podatkowy o dwa lata wcześniejszy niż rok składania deklaracji (należy wpisać “0”, jeżeli dla wskazanego okresu nie zostało złożone żadne z zeznań podatkowych) – na przykład dla deklaracji PCC składanych w 2023 r. będą to przychody z 2021 r. itp.
Za datę złożenia deklaracji uznaje się dzień uzyskania Urzędowego Poświadczenia Odbioru (UPO) z numerem referencyjnym. Pozytywna weryfikacja potwierdzająca przyjęcie deklaracji to status 200.
Jeżeli podatnik posiadał kilka różnych deklaracji podatkowych (np. PIT-36 i PIT-28), nie sumuje kwot przychodów, ale podaje jedną z nich. Deklarację PCC-3 przez Internet może też złożyć pełnomocnik lub przedstawiciel. Jednak wcześniej konieczne jest złożenie druku UPL-1 (w urzędzie, wysyłając pocztą lub elektronicznie z podpisem kwalifikowanym).
Jak zapłacić podatek za auto online i stacjonarnie?
Jeżeli jest to możliwe, wyliczoną kwotę podatku od czynności cywilnoprawnych po zakupie samochodu można uiścić w kasie urzędu skarbowego. Podatek PCC można też opłacić przelewem bankowym na rachunek danego urzędu skarbowego. Numer konta można znaleźć na stronie internetowej takiego podmiotu. Najprościej i najszybciej wykonać przelew przez Internet. W tym celu należy:
- Zalogować się do bankowości elektronicznej.
- Wybrać przelew podatkowy.
- Wybrać właściwy symbol formularza (PCC-3).
- Wskazać właściwy urząd skarbowy (system sam podpowie numer konta, ewentualnie można go znaleźć na stronie WWW urzędu).
- Podać nazwę i dane podatnika oraz numer NIP lub PESEL.
- Wpisać należną kwotę podatku.
- Wykonać przelew.
Przeczytaj też: “Rejestracja samochodu na firmę w ramach JDG – czy to możliwe?”
Jaka grzywna za niezapłacenie podatku od zakupu auta?
Jeżeli podatnik zaniedba obowiązek podatkowy, ale sam przyzna się do winy (tzw. czynny żal), będzie musiał jedynie wypełnić deklarację PCC-3 oraz zapłacić naliczony podatek z ustawowymi odsetkami. Jednak jeżeli to urzędnicy wykryją nieprawidłowość, nie ma takiej możliwości. Wysokość grzywny zależy od rodzaju przewinienia (wykroczenie lub przestępstwo skarbowe), skali oszustwa i wysokości płacy minimalnej.
Grzywna za brak złożenia deklaracji PCC-3 i zapłaty podatku od kupna samochodu:
- minimalna grzywna w wysokości 1/10 płacy minimalnej;
- maksymalna grzywna w wysokości 20-krotności płacy minimalnej.
Grzywny za brak zapłaty podatku od zakupu pojazdu w 2023 roku:
- styczeń-czerwiec 2023 r. (płaca minimalna 3490 zł) – minimalna kara: 349 zł, maksymalna kara: 69 800 zł;
- lipiec-grudzień 2023 r. (płaca minimalna 3600 zł) – minimalna kara: 360 zł, maksymalna kara: 72 000 zł.
Obowiązek zapłaty podatku od kupna samochodu przedawnia się dopiero po upływie pięciu lat.
FAQ – najczęstsze pytania o podatek od kupna samochodu
Ile wynosi podatek od zakupu auta w 2022 roku?
Podatek od kupna samochodu wynosi 2 proc. wartości pojazdu. Złożenia deklaracji PCC-3 i zapłaty podatku należy dokonać w ciągu 14 dni od zakupu samochodu.
Kto musi opłacić podatek od kupna samochodu?
Podatek od kupna auta muszą uiścić podatnicy, którzy kupują pojazd od osoby prywatnej. Obowiązek zapłaty podatku powstaje, jeżeli do transakcji dochodzi na terytorium Polski, a wartość pojazdu przekracza 1000 złotych.
Kto nie musi opłacać podatku od zakupu samochodu?
W kilku sytuacjach nie ma obowiązku składania deklaracji PCC 3 i opłacania podatku od kupna samochodu (m.in. zakup od płatnika VAT lub osoby prowadzącej działalność gospodarczą; samochód w cenie poniżej 1000 zł; zakup za granicą, z salonu lub w komisie będącym właścicielem pojazdu; zakup na własne potrzeby przez osobę niepełnosprawną).