Co sprawdzić przed kupnem samochodu – lista, błędy, podpowiedzi

Gdzie kupić samochód używany – od osoby prywatnej, handlarza, z komisu, salonu czy z zagranicy

Zakup auta z rynku wtórnego zawsze wiąże się z ryzykiem – mniejszym lub większym. Dlatego należy wiedzieć, co sprawdzić przed kupnem samochodu. Zwłaszcza że aut nie kupuje się na co dzień. Ryzyko zakupu pojazdu z usterkami technicznymi i wadami prawnymi jest większe szczególnie w przypadku nabywania pojazdu od handlarza. Z drugiej strony ryzyko niemal nie istnieje, jeżeli to samochód z salonu dealera.

• Zakup samochodu używanego z salonu (od autoryzowanego dealera) – najbezpieczniejsza opcja zakupu samochodu używanego, z gwarancją, że stan techniczny jest zgodny z informacjami sprzedawcy. Każdy egzemplarz wystawiany na sprzedaż jest weryfikowany w serwisie. Salony oferują także gwarancję, na przykład na okres 12 miesięcy. Najczęściej są to samochody kilkuletnie, które miały jednego właściciela i zostały zwrócone po zakończeniu leasingu czy wynajmu długoterminowego. To pojazdy, których zakup można finansować na różne sposoby (gotówka, kredyt, leasing), możliwy jest także wynajem długoterminowy. Największą wadą jest wyższa cena.
• Zakup samochodu używanego od osoby prywatnej – najczęściej samochody na rynku wtórnym nabywa się od osób prywatnych. Takich ogłoszeń jest najwięcej, szczególnie w Internecie, są one także korzystne cenowo. Inwestor ma również możliwość negocjacji ceny. Obok uczciwych sprzedawców prywatnych są oszuści, którzy ukrywają usterki techniczne, niewygodną historię, czy fałszują przebieg. Jednak nawet uczciwy sprzedawca może nie mieć wiedzy o usterce, dlatego należy wiedzieć, co sprawdzić przed kupnem samochodu. Taki pojazd można sprawdzić online, z pomocą specjalistów, u sprzedawcy czy w stacji diagnostycznej. Wadą jest konieczność umówienia się na oględziny auta, dojazd do właściciela i weryfikację – samodzielnie, z mechanikiem, przez diagnostów itp. Osobiście załatwić trzeba również wszystkie sprawy urzędowe.
• Kupno samochodu używanego w komisie – w komisach można znaleźć samochody wielu marek, będące w różnym wieku, stanie technicznym czy cenie. Dlatego można tutaj kupić auto optymalne pod względem potrzeb, wymagań i możliwości finansowych. Poza tym można liczyć na rady sprzedawcy, ale należy do nich podchodzić z dużym dystansem. Także historia pojazdu wcale nie musi być taka, jaką chwali się komis. Ryzyko oszustwa jak najbardziej istnieje, aczkolwiek komisy są z reguły uważne, ponieważ fałszerstwa szybko się roznoszą i takie punkty tracą klientów. Inny minus to wyższa cena, ponieważ należy uwzględnić prowizję dla pośrednika. Plusem jest możliwość finansowania poprzez kredyt. Komis może też oferować gwarancję czy zniżkę na ubezpieczenie.
• Zakup samochodu używanego z zagranicy – wiele aut sprowadzanych do Polski ma mniejsze lub większe wady. Natomiast samodzielne znalezienie pojazdu za granicą, w dobrym stanie technicznym i w atrakcyjnej cenie, jest po prostu trudne. Poza tym wiąże się to z poświęceniem czasu i pieniędzy. Jeżeli nawet uda się znaleźć ciekawy egzemplarz, należy uwzględnić koszt transportu do Polski (na kołach lub lawecie), podatek akcyzowy czy cło (w niektórych przypadkach). Wielokrotnie wymagane jest też tłumaczenie dokumentów i badanie techniczne. Koniecznie dopilnować trzeba także, czy pojazd ma wszystkie dokumenty. Jeżeli któregoś z nich brakuje, rejestracja w Polsce może być nawet niemożliwa. Sprawdzić trzeba także, najlepiej poprzez numer VIN, czy samochód nie jest kradziony.

Największe ryzyko – samochód używany od handlarza

Handlarze chcą być postrzegani przez inwestorów jako sprzedawcy prywatni. Zaufanie do nich jest bowiem bardzo niskie i można to zrozumieć. Celem handlarza jest jak najtańszy zakup auta i jak najdroższa sprzedaż pojazdu. Dlatego handlarz samochodowy stosuje różne sztuczki, np.:

• sprzedaż samochodów powypadkowych jako bezwypadkowe – to auta stanowiące zagrożenie dla zdrowia oraz życia kierowcy i pasażerów, często z poważnie naruszoną konstrukcją, wystrzelonymi poduszkami, przesuniętymi punktami mocowania nadwozia, a nawet zespawane z dwóch różnych pojazdów;
• sprzedaż samochodów popowodziowych – duże ryzyko m.in. awarii elektroniki;
• naprawianie samochodów najtańszym kosztem (np. przy użyciu części ze złomowisk);
• przygotowywanie samochodów do sprzedaży tanim kosztem (np. tylko zewnętrzne zamaskowanie ognisk korozji, zastosowanie specjalnych środków czyszczących, proste metody szpachlowania i lakierowania);
• maskowanie awarii i problemów technicznych (np. tuszowanie wycieków oleju z silnika, odłączanie kontrolek sygnalizujących awarię);
• demontowanie drogich podzespołów (np. filtr cząstek stałych, katalizator, układ selektywnej redukcji katalitycznej);
• fałszowanie przebiegu – zdarza się, że przebieg jest zmniejszony nawet o ponad połowę, a przy dużych przebiegach ustawiany poniżej 200 000 kilometrów;
• oszukiwanie w dokumentach (np. podrobiona książka serwisowa).

Oczywiście powyższe oszustwa, manipulacje i sztuczki mogą – w mniejszym lub większym zakresie – stosować także prywatni sprzedawcy. Jednak ryzyko próby oszustwa w przypadku sprzedaży samochodu przez handlarza jest znacznie wyższe.

Jak rozpoznać samochód sprzedawany przez handlarza?

Żeby nie kupić auta w złym stanie technicznym, należy wiedzieć nie tylko, co sprawdzić przed kupnem samochodu. Warto również minimalizować ryzyko, a więc unikać pojazdów od handlarzy. Poniżej kilka sygnałów, które mogą świadczyć, że sprzedawcą jest handlarz:

• bogaty opis i ogłoszenie pełne sloganów (np. “samochód używany przez kobietę”, “auto tylko do dojazdów do pracy”, “samochód od seniora”, “nie wymaga wkładu finansowego”);
• najczęściej to samochody sprowadzane z Unii Europejskiej – handlarz rzadko skupia się na polskim rynku, ale aut szuka za granicą, zwykle modeli cieszących się największą popularnością. Nie zawsze są to samochody od prywatnych sprzedawców, a jeżeli nawet to i tak wymagają dużego wkładu. Pochodzą także z aukcji, placów sprzedażowych, szrotów czy firm ubezpieczeniowych, dlatego często są uszkodzone czy powypadkowe. Wbrew temu, co wydaje się wielu kierowcom, samochody sprowadzane do Polski często są w bardzo złym stanie technicznym (m.in. usterki, oszczędności na naprawach, wysokie przebiegi, wypadki i kolizje);
• stosowanie sztuczek w trakcie rozmowy telefonicznej – handlarz będzie zachęcać do jak najszybszego kupna auta, na przykład wskazując na duże zainteresowanie;
• unikanie odpowiedzi na niektóre pytania dotyczące stanu technicznego samochodu;
• brak chęci podania numeru VIN auta;
• przynajmniej kilka ogłoszeń w serwisie z tym samym numerem telefonu;
• kilka samochodów z zagranicy, laweta, skład opon, felg i części z demontażu na posesji sprzedawcy;
• udawanie prywatnego sprzedawcy, również przyjaciela lub członka rodziny osoby, która ponoć zbywa pojazd.

Najczęściej popełniane błędy przy zakupie używanego samochodu

Żeby nie kupić auta, które nie jest warte swojej ceny, należy wiedzieć, co sprawdzić przed kupnem samochodu oraz unikać najczęściej popełnianych błędów, tj.:

• brak sprawdzenia historii pojazdu online – wstępnie auto można sprawdzić poprzez Raport Historii Pojazdu, do czego potrzebny jest jedynie numer VIN;
• niewłaściwe przygotowanie się do oględzin pojazdu – podczas oględzin należy bardzo dokładnie sprawdzić auto, najlepiej z doświadczonym mechanikiem specjalizującym się w samochodach danej marki, a nawet w niezależnym warsztacie lub stacji diagnostycznej;
• brak jazdy próbnej – sprzedawca nie powinien odmawiać jazdy próbnej, w której trakcie można sprawdzić układy auta;
• bagatelizowanie usterek – nawet usterki, które wydają się drobne, mogą generować wysokie koszty naprawy, dlatego wymaga dokładnej weryfikacji oraz jest argumentem do negocjacji ceny;
• przywiązywanie zbyt dużej wagi do przebiegu – faktycznie, im większy przebieg, tym pojazd jest bardziej wyeksploatowany, jednak wiele zależy od sposobu eksploatacji pojazdu (np. pokonywanie długich tras lub użytkowanie na krótkich odcinkach, regularny serwis, naprawy w ASO itp.);
• podpisywanie umów bez dokładnego sprawdzenia – w umowie mogą znaleźć się zapisy niekorzystne dla nabywcy (np. informacje o uszkodzeniach, niewłaściwa data, zaniżona kwota);
• brak uwzględnienia kosztów eksploatacji – każdy samochód ma inne koszty utrzymania (np. auto miejskie jest tańsze w eksploatacji niż samochód sportowy);
• unikanie okazji – ogłoszenia o sprzedaży, które wydają się dobrą okazją, powinny zapalić lampkę ostrzegawczą;
• zakup pod wpływem emocji – emocje zawsze są złym doradcą, dlatego podczas zakupu samochodu należy kierować się zdrowym rozsądkiem;
• wydanie całej kwoty na zakup auta – zaleca się wydanie do 80 proc. przeznaczonego budżetu, aby za resztę środków między innymi wymienić rozrząd, filtry, płyny itp.;
• brak kontroli sprzedającego – zdarza się, że nieuczciwy sprzedawca wymaga wpłaty zaliczki, po czym urywa kontakt.

Co sprawdzić przed kupnem samochodu – lista

Sprawdzenie samochodu używanego odbywa się w kilku etapach. Dlatego warto wiedzieć, co sprawdzić przed kupnem samochodu na każdym z nich, od rozmowy telefonicznej po jazdę próbną, tj.:

• rozmowa telefoniczna ze sprzedającym – m.in. pytania o stan techniczny, wypadkową historię, wykonane i przyszłe naprawy, książkę serwisową, rachunki;
• raport VIN – pozwala prześledzić całą historię pojazdu, odczytać rzeczywisty przebieg, sprawdzić, czy samochód nie jest kradziony, jakie miał fabryczne wyposażenie, zdjęcia z przeszłości, ogłoszone akcje serwisowe;
• dokumenty pojazdu – m.in. czy samochód ma ważne badanie techniczne i ubezpieczenie OC, sprawdzenie dowodu rejestracyjnego (m.in. porównać dane w dowodzie i na umowie, numer VIN w dokumencie i na elementach auta, sprawdzić możliwe dodatkowe elementy wyposażenia i układy);
• oględziny u sprzedawcy – m.in. sprawdzenie nadwozia i karoserii, kół i opon, silnika i komory, wnętrza, bagażnika, elektroniki;
• jazda próbna – m.in. wszystkie układy podczas jazdy na różnych nawierzchniach i ze zróżnicowaną prędkością;
• umowa kupna-sprzedaży samochodu – czy zawiera wszystkie informacje, właściwą kwotę, czy nie ma zapisów niekorzystnych dla nabywcy.

Przeczytaj też: “Umowa kupna-sprzedaży samochodu w pigułce”

Czym jest rękojmia na samochód używany?

Nawet wiedząc, co sprawdzić przed kupnem samochodu, może okazać się, że celowo zatajona usterka nie została zauważona. Sprzedawcy oszukują na wiele różnych sposobów (np. cofanie licznika przebiegu, podmiana części, fałszowanie dokumentacji), dlatego warto wiedzieć, że nabywcę chroni instytucja rękojmi. Oszukany inwestor może skorzystać z instytucji rękojmi, która obowiązuje, jeżeli:

• samochód ma wadę mimo zapewnień sprzedawcy o jej braku;
• usterka nie jest wynikiem zwyczajnej eksploatacji pojazdu;
• w momencie zakupu nabywca nie wiedział o istniejącej wadzie;
• wada ujawniła się po zakupie, ale istniała przed zawarciem umowy.

Z tytułu rękojmi oszukany nabywca może żądać od sprzedawcy:

• obniżenia ceny samochodu;
• wnioskować o odstąpienie od umowy i odzyskać całą kwotę;
• żądać wymiany lub naprawy pojazdu (w przypadku sprzedawcy ze statusem konsumenta – przedsiębiorcy).

Instytucja rękojmi chroni nabywcę przez okres 2 lat od podpisania umowy kupna-sprzedaży samochodu. Nabywca musi zgłosić się z roszczeniem maksymalnie rok od dnia stwierdzenia usterki, a najlepiej zaraz po wykryciu. Wydłużony termin dotyczy wyłącznie celowo zatajonej wady. Chcąc skorzystać z rękojmi, nabywca musi:

• powiadomić sprzedawcę o stwierdzonej wadzie po jej wykryciu;
• określić rodzaj i wartość dochodzonego roszczenia;
• udowodnić, że wada nie wynika z właściwego stanu wyeksploatowania;
• skorzystać z pomocy rzeczoznawcy (na etapie przedsądowym) lub biegłego (w przypadku sprawy sądowej).

Przeczytaj też: “Rękojmia na samochód używany”

Nie ulega wątpliwości, że zakup auta na rynku wtórnym może być dobrą okazją, ale również sporym ryzykiem. Dlatego należy wiedzieć, co sprawdzić przed kupnem samochodu na każdym etapie tego procesu. Brak właściwej weryfikacji może oznaczać, że zakup będzie nieopłacalny, a w najlepszym wypadku zmusi do dochodzenia swoich racji na drodze sądowej z tytułu rękojmi. Szczególnie duże ryzyko pojawia się podczas zakupu od handlarza, osoby prywatnej i w komisie. Niewielkie ryzyko oszustwa jest w przypadku zakupu używanego auta od dealera.

Na pewno na pierwszej kolejności warto sprawdzić pojazd poprzez numer VIN. Już na etapie oględzin pomoże doświadczony mechanik. Przyda się także sprawdzenie pojazdu w niezależnym warsztacie lub stacji diagnostycznej. W całym procesie można skorzystać też z wiedzy ekspertów. Mogą oni dokonać oględzin (Raport Oględzin Pojazdu), a nawet określą koszty napraw, jakie należy wykonać po zakupie (Lista Procedur Serwisowych).

Przeczytaj też: “Ile kosztuje sprawdzenie auta na stacji diagnostycznej?”

FAQ – najczęściej zadawane pytania o to, co sprawdzić przed kupnem samochodu

Jak sprawdzić auto przed zakupem?

Należy to zrobić na kilka sposobów. Weryfikację warto rozpocząć od raportu VIN. Konieczne są też oględziny na miejscu, weryfikacja stanu technicznego w warsztacie lub stacji diagnostycznej, a w końcu podczas jazdy próbnej. Sprawdzić trzeba także dokumenty auta.

Jak oszukany nabywca może dochodzić swoich racji po zakupie samochodu od oszusta?

Pozwala na to tzw. instytucja rękojmi. Oszukany nabywca może żądać od sprzedawcy rekompensaty w formie obniżenia ceny auta, odstąpienia od umowy i odzyskania pieniędzy, czy wymiany części lub naprawy pojazdu.

Co można sprawdzić przed kupnem samochodu poprzez raport VIN?

Raport Historii Pojazdu jest narzędziem, które pozwala zweryfikować auto z poziomu komputera lub smartfona. Żeby uzyskać dostęp do wielu informacji, wystarczy podać numer VIN samochodu. Poprzez raport można sprawdzić m.in.: dane techniczne, czy samochód jest bezwypadkowy, przebieg, czy auto jest kradzione, fabryczne wyposażenie, ogłoszone akcje serwisowe, archiwalne zdjęcia pojazdu.